Εσκενάζι, Ρόζα

(Κωνσταντινούπολη 1890 – Αθήνα 1980). Καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της τραγουδίστριας του ρεμπέτικου Σάρας Σκινάζη. Η Ε. ήταν κόρη σχετικά εύπορης οικογένειας Σεφαρδιτών Εβραίων. Τα στοιχεία για τη νεανική της ηλικία δεν είναι σαφή. Σε νεαρή ηλικία εγκατέλειψε οικογενειακώς την Πόλη και έζησε στη Θεσσαλονίκη και στην Κομοτηνή, ακολουθώντας μια κομπανία που έπαιζε τουρκική και αρμενική μουσική. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 την ανακάλύψε ο συνθέτης Π. Τούντας και την έφερε στην Αθήνα, προωθώντας την στην εταιρία Odeon. Yπήρξε ίσως η σπουδαιότερη τραγουδίστρια του ρεμπέτικου τη δεκαετία του 1930 (με περίπου 500 ηχογραφήσεις τη συγκεκριμένη περίοδο), ενώ προώθησε σημαντικούς καλλιτέχνες (Β. Τσιτσάνης, Ρ. Χασκίλ, Μ. Νίνου). Τη δεκαετία του 1950 έκανε πολλές περιοδείες στις ΗΠΑ και ηχογραφούσε τακτικά μέχρι που αποσύρθηκε οριστικά το 1977, όψιμα αναγνωρισμένη. Η σπάνια ομορφιά της φωνής της υπήρξε αντικείμενο θαυμασμού και εκτός Ελλάδας. Ο τάφος της βρίσκεται στο Στόμιο Κορινθίας.